18 września 2020 | Paulina Kowalewska |

Standardy udzielania teleporad

Podmioty udzielające podstawowej opieki zdrowotnej w formie teleporady od dnia 29 sierpnia 2020 r. obowiązane są do stosowania standardów organizacyjnych wprowadzonych Rozporządzeniem z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

 

W dobie panującej epidemii COVID-19 placówki medyczne udzielające podstawowej opieki zdrowotnej, w celu zmniejszenia ryzyka zakażeń, wdrożyły nowe rozwiązania i zaczęły na szeroką skalę udzielać pacjentom teleporad.

 

Do dnia 29 sierpnia 2020 r. brak było jakichkolwiek wytycznych w zakresie standardów przedmiotowych teleporad w polskim systemie prawnym. Z uwagi na powyższe, polski ustawodawca określił ramy udzielania teleporad w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej („Rozporządzenie”). Jak wskazano w art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej – właściwy minister do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, standardy organizacyjne opieki zdrowotnej w wybranych dziedzinach medycyny lub w określonych podmiotach wykonujących działalność leczniczą, kierując się potrzebą zapewnienia odpowiedniej jakości świadczeń zdrowotnych.

 

W pierwszej kolejności Rozporządzenie określa czym jest teleporada, kto może udzielać teleporad oraz kim jest świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej. Jak wskazano w Rozporządzeniu, teleporada jest to świadczenie zdrowotne udzielane na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Jako osoby udzielające teleporad wskazano: lekarza, pielęgniarkę lub położną, którzy udzielają świadczeń u świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej. Definiując w Rozporządzeniu świadczeniodawcę, odwołano się do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, tj. świadczeniodawcy, udzielającego świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

 

Jak wynika z Rozporządzenia, w pierwszej kolejności świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek poinformować, w miejscu wykonywania świadczenia oraz na stronie internetowej (a na żądanie pacjenta również telefonicznie), o warunkach udzielania teleporad z uwzględnieniem prawa pacjenta do zgłaszania w trakcie teleporady woli osobistego kontaktu z właściwym personelem medycznym. Przedmiotowa informacja określa:

 

  1. systemy teleinformatyczne lub systemy łączności, przy użyciu których świadczeniodawca POZ udziela teleporad;
  2. sposób ustalenia terminu teleporady;
  3. sposób nawiązania kontaktu między świadczeniodawcą podstawowej opieki zdrowotnej, a pacjentem w celu udzielenia teleporady oraz sposób jej udzielenia;
  4. sposób postępowania w sytuacji, gdy brak kontaktu z pacjentem w ustalonym terminie teleporady skutkuje jej anulowaniem, przy czym świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej jest obowiązany do podjęcia co najmniej trzykrotnej próby kontaktu z pacjentem, w odstępie nie krótszym niż 5 minut, w celu udzielenia teleporady;
  5. możliwość skorzystania ze świadczenia opieki zdrowotnej udzielonego w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, w przypadku gdy niezbędne z uwagi na stan zdrowia pacjenta świadczenie zdrowotne nie jest możliwe do zrealizowania w formie teleporady – okoliczność ta powinna być ustalana w porozumieniu z pacjentem lub jego opiekunem ustawowym;
  6. instrukcje o:
  • sposobie realizacji e-recepty;
  • sposobie realizacji e-skierowania;
  • sposobie realizacji e-zlecenia na wyroby medyczne;
  • sposobie realizacji zlecenia badań dodatkowych, w szczególności laboratoryjnych lub obrazowych;
  • możliwości założenia przez pacjenta Internetowego Konta Pacjenta.

 

Jednocześnie świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek informowania Narodowego Funduszu Zdrowia o numerze telefonu, pod którym udzielane są teleporady, w przypadku teleporad udzielanych telefonicznie.

 

Dodatkowo konieczne jest potwierdzenie przez osobę udzielającą teleporady, przed jej udzieleniem, tożsamości pacjenta na podstawie danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 849), przekazanych przez niego za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności oraz:

 

  1. na podstawie danych wskazanych w dokumentacji medycznej lub deklaracji wyboru, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, lub
  2. po okazaniu przez pacjenta dokumentu potwierdzającego tożsamość, przy udzielaniu świadczenia opieki zdrowotnej w formie wideoporady, lub
  3. przy wykorzystaniu elektronicznego konta pacjenta utworzonego w wyniku potwierdzenia jego tożsamości osobiście lub w sposób określony w art. 20a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568 i 695).

 

Jednocześnie Rozporządzenie wskazuje, iż podmioty udzielające teleporad obowiązane są do:

 

  1. dokonania, przez osobę udzielającą teleporady, adnotacji w dokumentacji medycznej o realizacji świadczenia zdrowotnego w formie teleporady;
  2. przeprowadzenia teleporady w warunkach gwarantujących poufność, w tym zapewnienie braku dostępu osób nieuprawnionych do informacji przekazywanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności w związku z udzieleniem teleporady;
  3. w przypadku przekazywania informacji dotyczącej stanu zdrowia pacjenta, w tym cyfrowego odwzorowania dokumentacji medycznej, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, stosowanie przez świadczeniodawcę podstawowej opieki zdrowotnej rozwiązań technicznoorganizacyjnych służących zapewnieniu transmisji dokumentów elektronicznych w postaci graficznej i tekstowej, w sposób zapewniający ich integralność oraz ochronę przed nieuprawnionym wykorzystaniem, przypadkowym lub niezgodnym z prawem zniszczeniem, utraceniem, zmodyfikowaniem, nieuprawnionym ujawnieniem lub nieuprawnionym dostępem;
  4. dokonanie przez osobę udzielającą teleporady, na podstawie badania podmiotowego i po analizie dostępnej dokumentacji medycznej pacjenta, w tym udostępnionej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2020 r. poz. 702), następujących czynności:
  5. udzielenie świadczenia zdrowotnego, w tym ustalenie, czy teleporada jest wystarczająca dla problemu zdrowotnego będącego jej przedmiotem, lub
  6. poinformowanie pacjenta o konieczności udzielenia świadczenia zdrowotnego w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, jeżeli charakter aktualnego problemu zdrowotnego uniemożliwia udzielenie świadczenia zdrowotnego w formie teleporady.

 

Wprowadzenie wyżej opisanych standardów organizacyjnych ma na celu ujednolicenie procedur udzielania teleporad przez wszystkie podmioty podstawowej opieki zdrowotnej, co tym samym pozwoli pacjentom na ochronę swoich praw w sytuacji skorzystania z teleporady. Świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek poinformować w miejscu wykonywania świadczenia oraz na stronie internetowej (a na żądanie pacjenta również telefonicznie), o warunkach udzielania teleporad. Jednocześnie wyraźnie wskazano w Rozporządzeniu, iż pacjent ma prawo do zgłaszania w trakcie teleporady woli osobistego kontaktu z właściwym personelem medycznym. Wprowadzenie standardów udzielania teleporad pozwoli na usunięcie naruszeń związanych z udzielaniem świadczeń medycznych, które do dnia wprowadzenia Rozporządzenia nie były w żaden sposób uregulowane. Ponadto wskazać należy, iż Rozporządzenie uregulowało jednocześnie kwestie przekazywania informacji dotyczącej stanu zdrowa pacjenta, tak by przepływ dokumentacji w formie elektronicznej był chroniony przed nieuprawnionym wykorzystaniem, ujawnieniem lub dostępem.

Mogą Cię zainteresować: