Standardem jest uwzględnienie w umowach inwestycyjnych klauzuli drag along, szczególnie w przypadku sprzedaży części udziałów, a nie całości. Klauzula drag along, odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu spółki lub start-upu. Naturalnym jest, że inwestorzy wkładając swój kapitał do spółki będącej w fazie wzrostu są zainteresowani zabezpieczeniem swoich interesów poprzez uzyskanie wpływu na to, kiedy i jaki pakiet udziałów może być przedmiotem zbycia, gdy podejmą decyzję o wyjściu kapitałowym z inwestycji.

Czym jest klauzula drag along?

Klauzula drag along, zwana także prawem przyciągnięcia, nadaje uprawienie wspólnikowi uprzywilejowanemu (inwestorowi) do „wymuszenia” na pozostałych wspólnikach sprzedaży udziałów w spółce podmiotowi wskazanemu przez wspólnika uprzywilejowanego, jeżeli ten zgłosi chęć nabycia większej liczby udziałów, niż posiada wspólnik zbywający. Warunki, na których wspólnik uprzywilejowany może żądać zbycia udziałów przez pozostałych wspólników są̨ identyczne jak te, które on sam zaproponował nabywcy lub zostały mu przez nabywcę̨ zaoferowane.

O czym należy pamiętać w procesie negocjacji klauzuli drag along?

Negocjując umowę inwestycyjną warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów, a w szczególności na:

Termin w jakim inwestor może skorzystać z prawa drag along

Mając na uwadze, że spółka (start-up) dopiero buduje swoją wartość należy określić od jakiego momentu prawo drag along może być wykonywane przez wspólnika uprzywilejowanego. Jest to szczególnie istotne z perspektywy interesów pozostałych wspólników, aby ograniczyć inwestorowi możliwość realizacji prawa drag along w każdym czasie. Nie bez znaczenia jest też, że kapitał pozyskany od inwestora powinien pracować na wartość spółki i jej wycenę po takiej inwestycji. Potrzebny jest czas na weryfikację skali wpływu inwestycji na wartość spółki, a co za tym idzie poziom zwrotu z inwestycji dla inwestora.

Warunki wykonania prawa drag along

Nie można pominąć kwestii określenia warunków, na jakich inwestor może zrealizować prawo drag along. Wskazane jest, aby w umowie inwestycyjnej określić co najmniej minimalną cenę za jeden udział, po której możliwe będzie skorzystanie z prawa drag along. Innym sposobem zabezpieczenia przed przyciągnięciem do sprzedaży udziałów po zbyt niskiej cenie jest porozumienie stron w kwestii procedury weryfikacji ceny za udziały, np. poprzez wybór niezależnych rzeczoznawców, którzy ustalą wartość udziałów w przypadku skorzystania przez inwestora z prawa drag along.

Możliwe jest także wprowadzenie do umowy inwestycyjnej konieczności uzyskania odpowiedniej oferty przez podmiot uprzywilejowany, głównie w odniesieniu do atrakcyjnej wyceny udziałów, czy uzależnienie prawa skorzystania z drag along od zajścia określonego zdarzenia.

Jaki wpływ na wykonanie prawa drag along może mieć liquidation preference?

Klauzuli drag along nie powinno negocjować się w oderwaniu od klauzuli liquidation preference, a więc klauzuli gwarantującej inwestorowi określony w umowie poziom zwrotu z inwestycji (klauzuli liquidation preference poświęcony będzie osobny artykuł). Pamiętać należy, że w ramach klauzuli liquidation preference podmiotem uprzywilejowanym jest inwestor. Brak analizy klauzuli liquidation preference w związku z klauzulą drag along, w najgorszym wypadku może doprowadzić do sytuacji, w której cały majątek podlegający podziałowi w związku z wyjściem ze spółki, przypadnie inwestorowi.

Czy można ograniczyć prawo drag along na mocy innych postanowień umowy inwestycyjnej?

Wprowadzenie do umowy inwestycyjnej na rzecz pozostałych wspólników prawa pierwokupu lub right of first refusal (prawo pierwszej oferty), może stanowić swoiste zabezpieczenie przed przyciągnięciem do transakcji sprzedaży udziałów przez inwestora na mocy klauzuli drag along. W takiej sytuacji z perspektywy zabezpieczenia interesów inwestora istotne będzie określenie ścisłych terminów, w których wspólnicy takie prawo będą mogli wykonać oraz terminu na zapłatę ceny.

Podsumowując, skuteczne skonstruowanie oraz wynegocjowanie klauzuli drag along wymaga znajomości mechanizmu całej umowy inwestycyjnej, gdyż skorzystanie z prawa drag along oraz jego zabezpieczenie może być powiązane i często właśnie jest powiązanie z innymi klauzulami umowy inwestycyjnej.

Zdajemy sobie sprawę, że jest to złożona i wymagająca materia, dlatego w razie potrzeby wsparcia prawnego w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu z zespołem Hoogells.