Klauzula tag along (prawo przyłączenia)

Klauzula tag along, znana również jako prawo przyłączenia, odgrywa istotną rolę w umowach inwestycyjnych, szczególnie z punktu widzenia ochrony interesów wspólników mniejszościowych. Jest to instrument prawny zapewniający równość w sytuacjach, gdy jeden z wspólników, często będący dominującym, decyduje się na zbycie swoich udziałów.

Czym dokładnie jest klauzula tag along? 

Klauzula tag along opiera się na regulacji dotyczącej umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, określonej w przepisie art. 391 Kodeksu Cywilnego. W skrócie, zobowiązuje ona wspólnika, który zbywa swoje udziały, do umożliwienia innym wspólnikom (uprawnionym), aby mogli również sprzedać swoje udziały na takich samych warunkach, jakie zaoferowano wspólnikowi pierwotnie zbywającemu.

Gwarantującym spełnienie świadczenia przez osobę trzecią jest zbywca (uprawniony wspólnik), któremu przysługuje prawo żądania przyłączenia się do zbycia, zaś osobą trzecią nabywca praw udziałowych. W konsekwencji, w przypadku zbywania udziałów na rzecz osoby trzeciej (nabywcy udziałów) wspólnik zbywający udziały zobowiązuje się wobec wspólnika uprawnionego do tego, że osoba trzecia nabędzie udziały także od niego po cenie za udział nie niższej niż oferowana wspólnikowi zbywającemu udziały. Obowiązek doprowadzenia do złożenia takich propozycji ciąży na wspólniku zbywającym.

Jak właściwie skonstruować klauzulę tag along?

Warto już na etapie konstruowania umowy spółki uwzględnić w niej klauzulę tag along. Zapewni to przejrzystość i pewność wspólnikom co do zasad ewentualnego zbycia udziałów w przyszłości. W takiej sytuacji zastosowanie klauzuli w umowie inwestycyjnej musi być zgodnie z postanowieniami umowy spółki.

Konstruując klauzulę tag along, należy wziąć pod uwagę istotne prawa i obowiązki ułatwiające wykonanie wynikającego z niej uprawnienia. Należy między innymi zawrzeć w niej:

• zobowiązanie zbywającego wspólnika do ujawnienia możliwości przyłączenia się do transakcji innym wspólnikom zgodnie z klauzulą tag along;
• zapewnienie, że zbywający wspólnik umożliwi innym zainteresowanym wspólnikom sprzedaż ich udziałów na rzecz osoby trzeciej, która zaoferowała zakup udziałów pierwotnemu zbywcy;
• zastrzeżenie, że warunki nabycia udziałów przez wspólników uprawnionych nie będą gorsze niż warunki zaproponowane pierwotnemu zbywcy.

W umowie inwestycyjnej, nie można zapomnieć o wskazaniu terminów jakimi związani będą wspólnicy korzystający z prawa przyłączenia oraz osoba trzecia nabywająca udziały.

Jak zabezpieczyć wykonanie zobowiązania wynikającego z klauzuli tag along?

Klauzula tag along stanowi zobowiązanie, którego wykonanie strony umowy inwestycyjnej mogą zabezpieczyć poprzez wprowadzenie kary umownej. Dodatkowo, umieszczenie tej klauzuli w umowie spółki wraz z postanowieniem umownym może wzmocnić jej skuteczność, określając sankcje za jej naruszenie, np. poprzez podleganie umorzeniu przymusowemu lub automatycznemu udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, które zostały zbyte z naruszeniem klauzuli tag along.

Podsumowując, klauzula tag along może okazać się kluczowym elementem w umowie inwestycyjnej, który zapewni ochronę interesów wspólników mniejszościowych w przypadku zbycia udziałów przez wspólnika dominującego. Jej skuteczne zastosowanie wymaga precyzyjnego skonstruowania oraz uwzględnienia istotnych praw i obowiązków stron.