Systemy: EDB, c-KOB, e-CRUB, czyli elektronizacji ciąg dalszy

Ostatnie lata w budownictwie to szereg nowelizacji mających doprowadzić do jak najpełniejszej elektronizacji procesu inwestycyjnego.

Abstrahując w tym miejscu od ewentualnych prozaicznych problemów związanych chociażby z zapewnieniem w urzędach wystarczających zasobów sprzętowych, sama idea elektronizacji jest jak najbardziej słuszna.

Kolejne kroki ku osiągnięciu zakładanego poziomu cyfryzacji przewiduje ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja”). Część przepisów Nowelizacji weszła już w życie, część zaś zacznie obowiązywać od 1 i 27 stycznia 2023 r., a zatem za niespełna 5-6 miesięcy.

Już od 1 sierpnia 2022 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego ma obowiązek prowadzić w systemie e-CRUB centralne rejestry osób posiadających uprawnienia budowlane i osób ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, przy czym szczegółowy sposób prowadzenia systemu zostanie określony dopiero
w rozporządzeniu wykonawczym Ministra Rozwoju i Technologii. Projekt przedmiotowego rozporządzenia jest aktualnie opiniowany i konsultowany (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12362404), zatem na jego ostateczny kształt, a w konsekwencji rzeczywisty sposób funkcjonowania systemu e-CRUB musimy jeszcze poczekać.

Założenia systemu e-CRUB i efekty, jakie mają zostać osiągnięte dzięki jego wprowadzeniu to przede wszystkim usprawnienie weryfikacji uprawnień osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i ich przynależności do izb. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego, a także organy izb samorządu zawodowego mają ustawowo zapewniony dostęp do systemu, co ma im pozwolić na szybką weryfikację danej osoby – jej uprawnień, ewentualnego ukarania, bez konieczności sięgania po decyzje i zaświadczenia. Co więcej, dokumenty te nie będą musiały być przedkładane urzędom wraz z:

• projektem zagospodarowania działki lub terenu, projektem architektoniczno-budowlanym oraz projektem technicznych,
• zawiadomieniem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych
• protokołem z kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego, instalacji
  i przewodów.

We wszystkich tych przypadkach urzędy sprawdzą niezbędne im informacje właśnie w systemie e-CRUB, o ile oczywiście nie nastąpi awaria lub przerwa w działaniu systemu e-CRUB uniemożliwiająca przeprowadzenie kontroli, co ustawodawca przewidział już nawet w ustawie.

Ponadto wpis do e-CRUB uzyskał charakter czynności faktycznej, a zatem rozpoczęcie wykonywania zawodu nie jest obecnie uzależnione od wydania decyzji o wpisie do rejestru.

Co ważne, w systemie e-CRUB z urzędu ujawnione zostaną osoby posiadające uprawnienia budowlane wydane począwszy od 1 stycznia 1995 r. Warto o tym pamiętać, weryfikując uprawnienia zasobów konkurencyjnej oferty złożonej w przetargu, zanim wykonamy telefon do klienta, że konkurent nie spełnia warunków udziału. Osoby legitymujące się uprawnieniami sprzed wskazanej daty mogą natomiast złożyć wniosek o wpisanie do systemu.

Wspomniane zmiany, które wejdą w życie 1 i 27 stycznia 2023 r. dotyczą natomiast odpowiednio Cyfrowej Książki Obiektu Budowlanego (c-KOB) oraz Elektronicznego Dziennika Budowy (EDB). W obu wypadkach wydanie książki czy dziennika wymaga założenia konta użytkownika w systemie c-KOB i systemie EDB.

Książka Obiektu Budowlanego będzie mogła być zakładana w formie papierowej tylko do 31 grudnia 2023 roku. Do 31 grudnia 2026 roku papierowe książki wymagają ich przekształcenia w cyfrowe.

Dziennik budowy w postaci papierowej wydawany będzie natomiast jeszcze przez kilka lat, a dokładnie do 31 grudnia 2029 r. Co ważne z praktycznego punktu widzenia, dziennik budowy prowadzony w postaci papierowej można kontynuować w postaci elektronicznej, co nie działa jednak w drugą stronę. Dziennik budowy prowadzony w postaci elektronicznej może być kontynuowany tylko w postaci elektronicznej, a zatem przed podjęciem decyzji o zalogowaniu się do systemu EDB warto mieć to na uwadze.

Ostateczny kształt funkcjonowania ww. systemów poznamy jednak dopiero, kiedy wydane zostaną rozporządzenia wykonawcze, a przede wszystkim, kiedy dzienniki i książki zaczną być rzeczywiście prowadzone.