Procesowe dochodzenie odszkodowań za szkodę wyrządzoną wskutek błędu medycznego wiąże się z szeregiem niedogodności. Stres, długi czas trwania, wysokie koszty – wszystko to sprawia, iż uzasadnione może być sięgnięcie do pozasądowego trybu postępowania. W tym zaś zakresie w ostatnim czasie doszło do nowelizacji, która fundamentalnie zmieniła alternatywny tryb dochodzenia odszkodowań za błąd medyczny.

Chodzi o nowelizację ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta („Nowelizacja”), która weszła w życie 06 września 2023 r. Na jej mocy, w miejsce dotychczasowego postępowania przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, wprowadzono wypłaty rekompensat z Funduszu Kompensacyjnego przy Rzeczniku Praw Pacjenta („RPP”). Nowy tryb postępowania ma zastosowanie do zdarzeń medycznych, zdefiniowanych w art. 3 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, do których doszło w szpitalach, jako jedynych podmiotach udzielających świadczeń zdrowotnych, do których ma on zastosowanie.

Pacjent, chcąc skorzystać z tego trybu, musi złożyć do RPP wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, w którym należy m.in. opisać stan faktyczny oraz wskazać do jakiego rodzaju zdarzenia medycznego jego zdaniem doszło. Wniosek podlega opłacie w wysokości 300 zł, która zostanie zwrócona w razie przyznania świadczenia.

W terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania wniosku działający przy RPP specjalny zespół wydaje opinię w przedmiocie wystąpienia zdarzenia medycznego i jego skutków. Jeśli do zdarzenia medycznego doszło, RPP wyda decyzję administracyjną w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego. Ustawa wskazuje widełki, określające wysokość świadczenia kompensacyjnego (od 2 000 do 200.000 zł), w zależności od rodzaju zdarzenia medycznego, które w danej sprawie miało miejsce. Przyjęcie świadczenia następuje w drodze złożenia oświadczenia i jest równoznaczne ze zrzeczeniem się wszelkich roszczeń mogących wynikać ze zdarzenia medycznego, jednak w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku.

Wprowadzony Nowelizacją model upraszcza całą procedurę postępowania po stronie wnioskodawcy, który inaczej niż powód w postępowaniu cywilnym, nie musi wykazywać winy szpitala (lekarza), wysokości poniesionej szkody oraz związku przyczynowego, a jedynie wskazać, iż jego zdaniem doszło do zdarzenia medycznego w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ. Wypłata rekompensaty przyznanej w decyzji administracyjnej będzie następowała z utworzonego specjalnie na ten cel Funduszu Kompensacyjnego przy RPP (odpis dla funduszu ma wynosić do 0,04% planowanych przychodów ze składek zdrowotnych określonych w planie finansowym NFZ), nie zaś ze środków szpitala.

Podsumowując, wprowadzona Nowelizacją uproszczona procedura dochodzenia rekompensat przez pacjentów prezentuje się obiecująco, jednak dopiero jej funkcjonowanie w praktyce pokaże czy i w jakim zakresie nowe rozwiązania przyniosą pozytywne efekty zarówno dla pacjentów jak i szpitali.