Zbliża się największa od 20 lat zmiana przepisów prawa handlowego, która zacznie obowiązywać w dniu 12 października 2022 roku.

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych wprowadzająca w Polsce tzw. prawo holdingowe jest inicjatywą rządową, nad którą prace rozpoczęły się w grudniu 2020 roku. W dniu 4 kwietnia 2022 roku ustawa została podpisana przez Prezydenta, a obecnie spółki mogą przygotowywać się do wejścia w życie nowych przepisów.

Celem nowelizacji jest przede wszystkim uregulowanie relacji prawno-prywatnych pomiędzy spółką dominującą oraz spółkami zależnymi w grupie.

Kluczowe rozwiązania, które wprowadzone zostaną przedmiotową nowelizacją to:

1. wprowadzenie nieznanego dotychczas pojęcia tzw. grupy spółek, przez którą rozumieć należy spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, będące spółkami kapitałowymi, kierujące się zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi;
2. wprowadzenie pojęcia interesu grupy spółek, który stanowi, że spółki dominujące i zależne, uczestniczące w grupie spółek, kierują się, obok własnego interesu, interesem grupy spółek, o ile nie prowadzi to do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników mniejszościowych spółki zależnej;
3. wprowadzenie instytucji wiążącego polecenia – spółka dominująca będzie mogła wydać wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółce zależnej, jeżeli jest to uzasadnione interesem grupy spółek. Wiążące polecenie będzie instrumentem zarządzania grupą spółek;
4. nowością będzie także uregulowanie sytuacji, w której w wyniku wykonania wiążącego polecenia dochodzi do wyrządzenia spółce zależnej szkody, a na spółkę dominującą zostaje nałożony obowiązek określenia sposobu i terminu naprawienia tej szkody;
5. nadzór nad realizacją interesu grupy spółek powierzony zostanie radzie nadzorczej spółki dominującej, co jednak będzie mogło zostać zmienione w umowie lub statucie spółki dominującej lub zależnej;
6. wprowadzenie tzw. business judgment rule, a więc rozsądnej oceny ryzyka biznesowego, która będzie standardem pozwalającym (przy jego zachowaniu) na uniknięcie odpowiedzialności odszkodowawczej, nawet gdy konkretna decyzja biznesowa członków organów okaże się szkodliwa dla spółki.

To, czy zmiany zostaną pozytywnie przyjęte przez przedsiębiorców najprawdopodobniej zależeć będzie od możliwości ich praktycznego stosowania w indywidualnie określonych przypadkach.

Kluczowe z punktu widzenia oceny przedmiotowej nowelizacji będzie to z jaką skutecznością wierzyciele spółki zależnej będą dochodzić naprawienia szkody od spółki dominującej w sytuacji, w której spółka zależna stała się niewypłacalna na skutek wykonania wiążącego polecenia spółki dominującej.

Powyższa kwestia będzie wywierała decydujący wpływ na spółki w grupie kapitałowej w zakresie stosowania instytucji wiążącego polecenia.