Roszczenia materialnoprawne a stan epidemii

Tak jak wcześniej już wspominaliśmy, nie weszła ostatecznie w życie regulacja dotycząca wstrzymania terminów prawa cywilnego materialnego, od których uzależnione jest m.in. udzielenie ochrony prawnej przed sądem. Nie wprowadzono jak dotąd także żadnych regulacji dotyczących ewentualnych roszczeń związanych z pandemią koronawirusa i stratami, które może wywoływać stan zagrożenia epidemicznego lub epidemii, a w szczególności, powiązane z tymi stanami obostrzenia lub restrykcje otoczenia prawnego wpływające na funkcjonowanie przedsiębiorców.

Trudno doszukać się także w dotychczasowym stanie prawnym odrębnych lub szczególnych możliwości dla formułowania potencjalnych roszczeń w odniesieniu do stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (COVID-19). Obowiązująca ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela reguluje potencjalne roszczenia cywilnoprawne związane z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego przewidzianego Konstytucją (co do zasady może to być wyrównanie strat przez Skarb Państwa bez utraconych korzyści). Ustawa ta wyłącza ponadto stosowanie do roszczeń związanych z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego art. 415-4202 Kodeksu cywilnego (w pozostałym zakresie stosuje się Kodeks cywilny).

Wydaje się, że o ile nie zostanie wprowadzony stan nadzwyczajny w związku z pandemią lub też nie zostaną wprowadzone dodatkowe regulacje w zakresie wyrównywania strat przedsiębiorców powstałych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, to potencjalnym poszkodowanym na skutek wprowadzonych restrykcji pozostanie formułowanie roszczeń między innymi w oparciu właśnie o ww. wymienione artykuły 415-4202 Kodeksu cywilnego (wyłączone ze stosowania jedynie na potrzeby wskazanej wyżej ustawy dotyczącej jedna tylko konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych), ze szczególnym uwzględnieniem art. 417 – 4172 Kodeksu cywilnego jako ewentualnej podstawy roszczeń wobec Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.