Ustawodawca dostrzegł potrzebę usystematyzowania całego zbioru przepisów regulujących gromadzenie materiału procesowego, stąd też nowelizacją KPC wprowadzony został rozdział „Organizacja postępowania”, w ramach, którego wyodrębniona została instytucja posiedzenia przygotowawczego. Zmiany te w założeniu przyczynić się mają do sprawniejszego rozpoznawania spraw przez sąd.
Poniżej przedstawiamy w skrócie zakres zmian wprowadzonych poprzez wyodrębnienie posiedzenia przygotowawczego. Zmiany te weszły w życie w dniu 7 listopada 2019 r.
Posiedzenie przygotowawcze
W dotychczasowym stanie prawnym posiedzenie z udziałem stron, odbywające się przed rozprawą, było fakultatywne i miało charakter incydentalny. Po wejściu w życie nowelizacji KPC, posiedzenie przygotowawcze jest, co do zasady obligatoryjne i powinno się odbyć w terminie dwóch miesięcy po złożeniu odpowiedzi na pozew albo innego pisma przygotowawczego.
Podstawowym celem posiedzenia przygotowawczego jest podjęcie próby rozwiązania sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy, ale także uzyskanie przez sąd kluczowych informacji dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy na możliwie wczesnym etapie postępowania, określenie przedmiotu sporu, sprecyzowanie roszczeń oraz żądań Stron, co przyczynić się ma do skrócenia okresu trwania całego postępowania sądowego
Należy podkreślić, że strony zobowiązane są do wskazania wszystkich dowodów oraz faktów już na etapie posiedzenia przygotowawczego, pod rygorem pominięcia ich w dalszym toku postępowania.
Co więcej, ustawodawca nowelizacją KPC wprowadza instytucję informowania stron postępowania o prawdopodobnym wyniku sprawy, w świetle zgłoszonych do danej chwili twierdzeń i dowodów. W dotychczasowym stanie prawnym informowanie przez sędziego o przewidywanym wyniku sprawy mogło spowodować nawet wyłączenie sędziego. Powyższe stało się aktualnie uprawnieniem sędziego, który jednak nie musi z niego skorzystać.
Plan rozprawy
Gdy podstawowy cel posiedzenia przygotowawczego nie zostanie spełniony, a więc gdy nie uda się polubownie rozwiązać sporu, sporządzany jest plan rozprawy. Obligatoryjnie plan rozprawy zawiera rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym zakresie postanowienie dowodowe. Ponadto plan rozprawy może zawierać m.in. terminy posiedzeń, rozstrzygnięcia, co do innych zagadnień czy termin zamknięcia rozprawy lub ogłoszenia wyroku. Plan rozprawy ma na celu koncentrację materiału dowodowego. Wszelkie kwestie, które mają być zawarte w planie rozprawy, mogą być zgłaszane zarówno wnioskiem stron, jak i z inicjatywy sądu.
Dowód z zeznań świadków
Ustawodawca przewidział również uaktualnienie regulacji powoływania dowodu z zeznań świadków, wprowadzając w tym zakresie pewne ograniczenia czasowe. Jeśli strona złoży wniosek o wezwanie na rozprawę świadka już po zatwierdzeniu planu rozprawy, a więc również po zakończeniu posiedzenia przygotowawczego – zobligowana jest do uiszczenia opłaty stałej w wysokości 100 zł od każdej powołanej osoby (art. 34a ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Wedle ustawodawcy powyższe ma na celu przyspieszenie i usprawnienie całego postępowania.