Miesiąc: wrzesień 2020

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie z dniem 07 listopada 2019 r. wprowadziła m.in. instytucję posiedzenia przygotowawczego, którego podstawowym celem jest rozwiązanie sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy.

Natomiast w przypadku, gdy sporu nie uda się rozwiązać, na posiedzeniu przygotowawczym sporządza się z udziałem stron plan rozprawy, który obligatoryjnie zawierać powinien rozstrzygnięcie Sądu co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym przedmiocie postanowienie dowodowe. Plan rozprawy powinien wskazywać także swego rodzaju porządek czynności podejmowanych przez sąd w celu rozstrzygnięcia sporu określając w miarę potrzeby m.in. fakty sporne pomiędzy stronami, terminy posiedzeń i innych czynności w sprawie, kolejność i termin przeprowadzenia dowodów, termin zamknięcia rozprawy lub ogłoszenia wyroku. Plan rozprawy zatwierdza Sąd, a podpisują go strony postępowania. Stanowi on załącznik do protokołu posiedzenia przygotowawczego.

Posiedzenie przygotowawcze jest w założeniu posiedzeniem odformalizowanym, które odbywa się według przepisów o posiedzeniu niejawnym, co m.in. oznacza, że nie jest ono nagrywane, a protokół sporządzany jest wyłącznie w wersji tradycyjnej, tj. papierowej.

Ponadto przebieg posiedzenia przygotowawczego nie ma przypominać oficjalnego posiedzenia przed Sądem, a raczej spotkanie, w którym strony i Sąd zmierzać mają do polubownego rozwiązania sporu. Zgodnie bowiem z Kodeksem postępowania cywilnego, w toku posiedzenia przygotowawczego zachowanie szczegółowych przepisów postępowania nie jest konieczne, jeżeli przyczynić się to ma do osiągnięcia celów tego posiedzenia. W praktyce oznacza to najczęściej np., że pełnomocnicy stron podczas tego posiedzenia zwalniani są z obowiązku używania strojów urzędowych – togi, a strony i ich pełnomocnicy nie są zobowiązani do wstawania podczas zwracania się do Sądu, natomiast całe postępowanie odbywa się w odformalizowanej atmosferze.

Posiedzenia przygotowawcze nie ma także charakteru obligatoryjnego. W sytuacji, gdy okoliczności sprawy wskazują, że przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego nie przyczyni się do sprawniejszego rozpoznania sprawy, przewodniczący może skierować sprawę do rozpoznania, także na rozprawie.

Z praktyki stwierdzić należy, że posiedzenia przygotowawcze faktycznie przybierają odformalizowaną, swobodniejszą formę. Nie przypominają oficjalnej rozprawy, a raczej spotkanie, w którym Sąd przede wszystkim nakłaniania strony do polubownego rozwiązania sporu, a poza tym często ustala poprzez pytania kierowane do stron lub ich pełnomocników przedmiot sporu i jego podstawy prawne, a także stanowiska stron.

Generalnie ideę posiedzenia przygotowawczego należy ocenić pozytywnie, zwłaszcza, że w niektórych przypadkach może przyczynić się do polubownego rozwiązania sporu, kończąc spór, który trwać może nawet wiele lat. Sądy faktycznie podczas niego kładą bowiem nacisk na możliwość zawarcia ugody przez strony. Plan rozprawy także wydaje się być dobrym pomysłem, w zależności od jego treści systematyzować może czynności podejmowane w sprawie, a także wyjaśniać stronom ich porządek i czas przeprowadzania.

Niemniej jednak w niektórych przypadkach posiedzenie przygotowawcze może się nie sprawdzić i prowadzić jedynie do przedłużenia toczącego się postępowania, dlatego zauważalne także jest to, że Sądy rezygnuje z jego przeprowadzania, kierując sprawę wprost na rozprawę.

Podmioty udzielające podstawowej opieki zdrowotnej w formie teleporady od dnia 29 sierpnia 2020 r. obowiązane są do stosowania standardów organizacyjnych wprowadzonych Rozporządzeniem z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

W dobie panującej epidemii COVID-19 placówki medyczne udzielające podstawowej opieki zdrowotnej, w celu zmniejszenia ryzyka zakażeń, wdrożyły nowe rozwiązania i zaczęły na szeroką skalę udzielać pacjentom teleporad.

Do dnia 29 sierpnia 2020 r. brak było jakichkolwiek wytycznych w zakresie standardów przedmiotowych teleporad w polskim systemie prawnym. Z uwagi na powyższe, polski ustawodawca określił ramy udzielania teleporad w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej („Rozporządzenie”). Jak wskazano w art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej – właściwy minister do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, standardy organizacyjne opieki zdrowotnej w wybranych dziedzinach medycyny lub w określonych podmiotach wykonujących działalność leczniczą, kierując się potrzebą zapewnienia odpowiedniej jakości świadczeń zdrowotnych.

W pierwszej kolejności Rozporządzenie określa czym jest teleporada, kto może udzielać teleporad oraz kim jest świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej. Jak wskazano w Rozporządzeniu, teleporada jest to świadczenie zdrowotne udzielane na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Jako osoby udzielające teleporad wskazano: lekarza, pielęgniarkę lub położną, którzy udzielają świadczeń u świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej. Definiując w Rozporządzeniu świadczeniodawcę, odwołano się do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, tj. świadczeniodawcy, udzielającego świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

Jak wynika z Rozporządzenia, w pierwszej kolejności świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek poinformować, w miejscu wykonywania świadczenia oraz na stronie internetowej (a na żądanie pacjenta również telefonicznie), o warunkach udzielania teleporad z uwzględnieniem prawa pacjenta do zgłaszania w trakcie teleporady woli osobistego kontaktu z właściwym personelem medycznym. Przedmiotowa informacja określa:

1. systemy teleinformatyczne lub systemy łączności, przy użyciu których świadczeniodawca POZ udziela teleporad;
2. sposób ustalenia terminu teleporady;
3. sposób nawiązania kontaktu między świadczeniodawcą podstawowej opieki zdrowotnej, a pacjentem w celu udzielenia teleporady oraz sposób jej udzielenia;
4. sposób postępowania w sytuacji, gdy brak kontaktu z pacjentem w ustalonym terminie teleporady skutkuje jej anulowaniem, przy czym świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej jest obowiązany do podjęcia co najmniej trzykrotnej próby kontaktu z pacjentem, w odstępie nie krótszym niż 5 minut, w celu udzielenia teleporady;
5. możliwość skorzystania ze świadczenia opieki zdrowotnej udzielonego w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, w przypadku gdy niezbędne z uwagi na stan zdrowia pacjenta świadczenie zdrowotne nie jest możliwe do zrealizowania w formie teleporady – okoliczność ta powinna być ustalana w porozumieniu z pacjentem lub jego opiekunem ustawowym;
6. instrukcje o:

• sposobie realizacji e-recepty;
• sposobie realizacji e-skierowania;
• sposobie realizacji e-zlecenia na wyroby medyczne;
• sposobie realizacji zlecenia badań dodatkowych, w szczególności laboratoryjnych lub obrazowych;
• możliwości założenia przez pacjenta Internetowego Konta Pacjenta.

Jednocześnie świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek informowania Narodowego Funduszu Zdrowia o numerze telefonu, pod którym udzielane są teleporady, w przypadku teleporad udzielanych telefonicznie.

Dodatkowo konieczne jest potwierdzenie przez osobę udzielającą teleporady, przed jej udzieleniem, tożsamości pacjenta na podstawie danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 849), przekazanych przez niego za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności oraz:

1. na podstawie danych wskazanych w dokumentacji medycznej lub deklaracji wyboru, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, lub
2. po okazaniu przez pacjenta dokumentu potwierdzającego tożsamość, przy udzielaniu świadczenia opieki zdrowotnej w formie wideoporady, lub
3. przy wykorzystaniu elektronicznego konta pacjenta utworzonego w wyniku potwierdzenia jego tożsamości osobiście lub w sposób określony w art. 20a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568 i 695).

Jednocześnie Rozporządzenie wskazuje, iż podmioty udzielające teleporad obowiązane są do:

1. dokonania, przez osobę udzielającą teleporady, adnotacji w dokumentacji medycznej o realizacji świadczenia zdrowotnego w formie teleporady;
2. przeprowadzenia teleporady w warunkach gwarantujących poufność, w tym zapewnienie braku dostępu osób nieuprawnionych do informacji przekazywanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności w związku z udzieleniem teleporady;
3. w przypadku przekazywania informacji dotyczącej stanu zdrowia pacjenta, w tym cyfrowego odwzorowania dokumentacji medycznej, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, stosowanie przez świadczeniodawcę podstawowej opieki zdrowotnej rozwiązań technicznoorganizacyjnych służących zapewnieniu transmisji dokumentów elektronicznych w postaci graficznej i tekstowej, w sposób zapewniający ich integralność oraz ochronę przed nieuprawnionym wykorzystaniem, przypadkowym lub niezgodnym z prawem zniszczeniem, utraceniem, zmodyfikowaniem, nieuprawnionym ujawnieniem lub nieuprawnionym dostępem;
4. dokonanie przez osobę udzielającą teleporady, na podstawie badania podmiotowego i po analizie dostępnej dokumentacji medycznej pacjenta, w tym udostępnionej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2020 r. poz. 702), następujących czynności:
5. udzielenie świadczenia zdrowotnego, w tym ustalenie, czy teleporada jest wystarczająca dla problemu zdrowotnego będącego jej przedmiotem, lub
6. poinformowanie pacjenta o konieczności udzielenia świadczenia zdrowotnego w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, jeżeli charakter aktualnego problemu zdrowotnego uniemożliwia udzielenie świadczenia zdrowotnego w formie teleporady.

Wprowadzenie wyżej opisanych standardów organizacyjnych ma na celu ujednolicenie procedur udzielania teleporad przez wszystkie podmioty podstawowej opieki zdrowotnej, co tym samym pozwoli pacjentom na ochronę swoich praw w sytuacji skorzystania z teleporady. Świadczeniodawca podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek poinformować w miejscu wykonywania świadczenia oraz na stronie internetowej (a na żądanie pacjenta również telefonicznie), o warunkach udzielania teleporad. Jednocześnie wyraźnie wskazano w Rozporządzeniu, iż pacjent ma prawo do zgłaszania w trakcie teleporady woli osobistego kontaktu z właściwym personelem medycznym. Wprowadzenie standardów udzielania teleporad pozwoli na usunięcie naruszeń związanych z udzielaniem świadczeń medycznych, które do dnia wprowadzenia Rozporządzenia nie były w żaden sposób uregulowane. Ponadto wskazać należy, iż Rozporządzenie uregulowało jednocześnie kwestie przekazywania informacji dotyczącej stanu zdrowa pacjenta, tak by przepływ dokumentacji w formie elektronicznej był chroniony przed nieuprawnionym wykorzystaniem, ujawnieniem lub dostępem.

W związku z trwającym procesem wprowadzania obowiązkowej i powszechnej dematerializacji akcji w spółkach akcyjnych oraz komandytowo-akcyjnych, poniżej przypominamy o obowiązkach nałożonych przez Ustawodawcę na ww. spółki oraz o terminach ich wykonania:

30 wrzesień 2020 roku

– dokonanie wyboru podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy (w formie uchwały walnego zgromadzenia);

– zawarcie umowy na prowadzenie rejestru akcjonariuszy;

– dokonanie pierwszego wezwania akcjonariuszy do zdeponowania akcji.

30 styczeń 2021 roku

– dokonanie ostatniego (piątego) wezwania akcjonariuszy do zdeponowania akcji.

1 marzec 2021 roku

– dematerializacja akcji (utrata mocy obowiązującej akcji w formie dokumentowej, początek obowiązywania wpisów w rejestrach akcjonariuszy).

Ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1798 z późn. zm.) – „Ustawa zmieniająca”, wprowadzona została obowiązkowa i powszechna dematerializacja akcji obejmująca spółki akcyjne oraz spółki komandytowo-akcyjne. Powszechna dematerializacja akcji związana jest z wykonaniem przez ww. spółki kilku obowiązków w ściśle określonych terminach. Przy analizie terminów wykonania nowych obowiązków uwzględnić należy również postanowienia ustawy z dnia 14 maja 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS CoV 2 (Dz. U. poz. 875 z późn. zm.), które z uwagi na pandemię koronawirusa SARS CoV 2 opóźniły zaplanowany proces dematerializacji akcji.

Przypomnijmy, że wolą Ustawodawcy jest likwidacja formy dokumentowej akcji i jednoczesne zastąpienie formy dokumentowej formą zapisu cyfrowego. W zasadzie dotyczy to nie tylko akcji, ale również warrantów subskrypcyjnych, świadectw użytkowych, świadectw założycielskich i innych tytułów uczestnictwa w dochodach lub podziale majątku spółek.

W związku z tym, że akcje będą miały formę zapisu cyfrowego – co zacznie obowiązywać powszechnie od dnia 1 marca 2021 roku (stracą moc wówczas dokumenty papierowe akcji) – wszystkie spółki akcyjne oraz komandytowo-akcyjne zobowiązane zostały do zawarcia umowy z podmiotem uprawnionym do prowadzenia tzw. rejestru akcjonariuszy.

Rejestr akcjonariuszy to prowadzona w formie cyfrowej ewidencja, zawierająca – zgodnie z treścią art. 328³ § 1 k.s.h. w brzmieniu, które zostanie mu nadane Ustawą zmieniającą – następujące informacje:

1. firmę, siedzibę i adres spółki;
2. oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru;
3. datę zarejestrowania spółki i emisji akcji;
4. wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji;
5. nazwisko i imię albo firmę (nazwę) akcjonariusza oraz adres jego zamieszkania albo siedziby albo inny adres do doręczeń, a także adres poczty elektronicznej, jeżeli akcjonariusz wyraził zgodę na komunikację w stosunkach ze spółką i podmiotem prowadzącym rejestr akcjonariuszy przy wykorzystaniu poczty elektronicznej;
6. na żądanie osoby mającej interes prawny – wpis o przejściu akcji lub praw zastawniczych na inną osobę albo o ustanowieniu na akcji ograniczonego prawa rzeczowego wraz z datą wpisu oraz wskazaniem nabywcy albo zastawnika lub użytkownika, adresu ich zamieszkania albo siedziby lub innych adresów do doręczeń, a także adresu poczty elektronicznej, jeżeli osoby te wyraziły zgodę na komunikację w stosunkach ze spółką i podmiotem prowadzącym rejestr akcjonariuszy przy wykorzystaniu poczty elektronicznej oraz liczby, rodzaju, serii i numerów nabytych albo obciążonych akcji;
7. na żądanie zastawnika albo użytkownika – wpis, że przysługuje mu prawo wykonywania prawa głosu z obciążonej akcji;
8. na żądanie akcjonariusza – wpis o wykreśleniu obciążenia jego akcji ograniczonym prawem rzeczowym;
9. wzmiankę o tym, czy akcje zostały w całości pokryte;
10. ograniczenia co do rozporządzania akcją;
11. postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki.

Przy czym, statut może zawierać dodatkowe postanowienia dotyczące informacji ujawnianych w rejestrze akcjonariuszy, a jeżeli umowa o prowadzenie rejestru akcjonariuszy tak stanowi, rejestr akcjonariuszy może, zamiast danych, o których mowa powyżej, zawierać odrębne oznaczenie, tzw. „kody”, o których mowa w art. 55 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. W takim przypadku dane, o których mowa powyżej w pkt 6), nie obejmują rodzaju, serii i numerów nabytych albo obciążonych akcji, lecz ich odrębne oznaczenie.

Podmiotami uprawnionymi do prowadzenia rejestru akcjonariuszy są podmioty, które na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 89 z późn. zm.), są uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, co w praktyce oznacza, że będą to przede wszystkim domy maklerskie lub banki świadczące usługi powiernicze. Istnieje także możliwość zdeponowania akcji do depozytu papierów wartościowych prowadzonego przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. z siedzibą w Warszawie. Oczywiście podmioty te nie będą prowadziły rejestru akcjonariuszy bezpłatnie, zatem oprócz dodatkowych obowiązków na spółki nałożona została konieczność ponoszenia także dodatkowych kosztów związanych z prowadzeniem działalności w formie spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej.

Zgodnie z przepisem art. 328² § 1 k.s.h. w brzmieniu, które zostanie mu nadane Ustawą zmieniającą, spółki zobowiązane zostały do zawarcia umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy, przy czym zgodnie z treścią art. 17 Ustawy zmieniającej, zawarcie umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy powinno nastąpić przed pierwszym wezwaniem akcjonariuszy do zdeponowania dokumentów akcji, a więc do dnia 30 września 2020 roku (szerzej o wezwaniach w dalszej części). Zatem także do tego terminu powinny odbyć się walne zgromadzenia akcjonariuszy celem podjęcia uchwały o wyborze podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy, która umożliwi zawarcie umowy. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 328¹ § 5 k.s.h. w brzmieniu, które zostanie mu nadane Ustawą zmieniającą, wybór podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy wymaga uchwały walnego zgromadzenia (w sytuacji zawiązywania nowej spółki wyboru dokonują założyciele). Obecnie jest to zatem ostatni moment, aby spółki wybrały odpowiedni podmiot oraz rozpoczęły zwoływanie i organizację walnego zgromadzenia celem podjęcia uchwały o jego wyborze. Warto zwrócić uwagę, że Ustawodawca nie nałożył na spółki dodatkowych restrykcji związanych ze zwoływaniem walnego zgromadzenia celem podjęcia przedmiotowej uchwały. Oznacza to, że spółki, które mają taką możliwość, mogą skorzystać z możliwości powzięcia uchwały bez formalnego zwołania zgromadzenia, jeżeli cały kapitał zakładowy będzie reprezentowany na walnym zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie zgłosi sprzeciwu dotyczącego jego odbycia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad (art. 405 § 1 k.s.h.).

Jednocześnie Ustawodawca nałożył na spółki obowiązek pięciokrotnego wezwania akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce oraz udostępnienia informacji o wezwaniu na stronie internetowej spółki. Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 Ustawy zmieniającej, spółki mają obowiązek wezwać akcjonariuszy pięciokrotnie do złożenia dokumentów akcji w spółce oraz udostępnić informację o wezwaniu na stronie internetowej spółki w miejscu wydzielonym na komunikację z akcjonariuszami przez okres nie krótszy niż trzy lata od dnia pierwszego wezwania. Wezwań należy dokonać w sposób właściwy dla zwoływania walnego zgromadzenia spółki, przy czym nie mogą być one dokonywane w odstępie dłuższym niż miesiąc ani krótszym niż dwa tygodnie. Pierwszego wezwania dokonuje się w terminie do dnia 30 września 2020 roku. Jak łatwo policzyć, ostatnie (piąte) wezwanie powinno być dokonane w terminie do dnia 30 stycznia 2021 roku.

W przypadku spółek, które wyemitowały akcje na okaziciela, wszystkie wezwania do zdeponowania dokumentów akcji powinny być dokonane w formie ogłoszeń publikowanych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Publikacja ogłoszeń w Monitorze Sądowym i Gospodarczym jest odpłatna. Jest to zatem kolejny obowiązek nałożony na spółki, który wiąże się z ponoszeniem dodatkowych kosztów w związku z wprowadzanymi zmianami. Tylko wówczas, gdy wszystkie akcje wyemitowane przez spółkę są imienne, walne zgromadzenie może być zwołane za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią art. 15 Ustawy zmieniającej, dokument akcji zachowuje moc dowodową wyłącznie w zakresie wykazywania przez akcjonariusza wobec spółki, że przysługują mu prawa udziałowe, przez okres pięciu lat od dnia wejścia w życie Ustawy zmieniającej. Ustawa zmieniająca (co do zasady) wchodzi w życie z dniem 1 marca 2021 roku, a zatem ostateczna utrata mocy dowodowej akcji w formie dokumentowej nastąpi w dniu 1 marca 2026 roku.

Spółkom zapominalskim warto przypomnieć, że Ustawa zmieniająca nałożyła na spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne również obowiązek prowadzenia własnych stron internetowych i zamieszczania na tych stronach, w miejscach odpowiednio wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami, wymaganych przez prawo lub ich statuty ogłoszeń pochodzących od spółek. Obowiązek ten istnieje od dnia 1 stycznia 2020 roku.

Kancelaria Hoogells wspiera model innowacyjnego oraz odpowiedzialnego inwestowania. W tym kontekście prezentujemy krótkie opracowanie dotyczące Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych (ASI), które mogą być ciekawym rozwiązaniem m.in. w obszarze inwestycji venture capital. Serdecznie zapraszamy do lektury.

Alternatywne Spółki Inwestycyjne (ASI)