Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opublikowało 17 maja 2021 r. projekt nowelizacji Kodeksu pracy oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Celem nowelizacji jest uregulowanie kwestii związanych z uprawnieniem pracodawców do kontroli trzeźwości w miejscu pracy oraz określeniem obowiązków, jakie pracodawcy zobowiązani są spełnić w związku z przeprowadzaniem takich kontroli. Projekt tej ustawy przewiduje również możliwość wykonywania badań na obecność środków odurzających w miejscu pracy przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Uwzględnia też sankcje w przypadku stawienia się w miejscu pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy.
Przepisy projektowanej ustawy mają mieć zastosowanie nie tylko do pracodawców i pracowników, ale również odpowiednio do pracodawców organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą.
W chwili obecnej projekt nowelizacji podlega procedurze konsultacji. Będziemy Państwa informować o kolejnych etapach prac nad nowelizacją.
Najważniejsze założenia projektu nowelizacji to:
- możliwość kontroli trzeźwości w miejscu pracy, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia pracodawcy,
- obowiązek poszanowania przez pracodawcę godności oraz innych dóbr osobistych pracownika przy wykonywaniu kontroli trzeźwości,
- wykonywanie kontroli trzeźwości przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego,
- badanie krwi dopuszczalne jako następstwo przeprowadzonej kontroli trzeźwości metodą niewymagającą badania laboratoryjnego albo gdy nie ma możliwości wykonania kontroli metodą niewymagającą badania laboratoryjnego, przy czym zabieg ten będzie mogła wykonać jedynie osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe,
- ustalanie w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy – grupy lub grup pracowników objętych kontrolą trzeźwości, metody kontroli oraz sposób jej przeprowadzania, a także informowanie na piśmie zatrudnianego pracownika o powyższych zasadach przed dopuszczeniem do wykonywania pracy,
- obowiązek informowania pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w sposób przyjęty u danego pracodawcy w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzenia,
- brak możliwości dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy w przypadku w którym kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika albo zachodzić będzie uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu lub spożywał alkohol w czasie pracy,
- okres niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy jako okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który – w przypadku uzyskania wyniku badania stwierdzającego brak alkoholu w organizmie pracownika – pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia,
- obowiązek przetwarzania informacji o obecności alkoholu w organizmie pracownika wyłącznie do celów, dla których informacja ta została zebrana,
- konieczność przechowywania ww. informacji przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy od dnia jej zebrania, chyba że została zastosowana kara upomnienia, kara nagany lub kara pieniężna – wówczas do czasu uznania kary za niebyłą, zgodnie z przepisami kodeksu pracy albo do czasu prawomocnego zakończenia odpowiedniego postępowania, gdy informacja ta stanowi dowód w tym postępowaniu,
- możliwość, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub ochrony mienia pracodawcy, wprowadzenia kontroli pracowników na obecność środków działających na organizm podobnie do alkoholu,
- w przypadku środków działających na organizm podobnie do alkoholu, dopuszczalność badania krwi lub moczu po przeprowadzeniu przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego kontroli metodą niewymagającą badania laboratoryjnego albo jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia kontroli niewymagającą badania laboratoryjnego, przy czym podobnie jak w przypadku alkoholu, zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe,
- stawienie się do pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy będzie zagrożone dodatkowo karą pieniężną.
Pełna wersja projektu dostępna jest na stronie: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12347305